شاید تا به حال شما هم در یافتن موضوع پایان نامه یا طرح پژوهشی، دچار مشکل شده باشید. در این نوشتار کوتاه بر آنم تا برخی از روش های یافتن موضوعات پژوهشی معرفی نمایم. برای اینکه نظم فکری مشترکی داشته باشیم، تصور کنید یک حوزه پژوهشی کلی تر از موضوع و موضوع کلی تر از عنوان پژوهشی است. مثلا" در حوزه ای به نام "جامعه شناسی جهانی شدن"، " جهانی شدن فرهنگ" موضوعی است که کلی تر از عنوان پژوهشی" نگرش به جهانی شدن فرهنگ" است. صورتبندی یا فرموله کردن موضوع پژوهشی در قالب یک عنوان، مهارتی پژوهشی است که با تقویت بینش روش شناختی در ما شکل می گیرد و دست کم به اندازه یافتن موضوع اهمیت دارد. با این مقدمه برخی از روش های یافتن موضوع پژوهشی را مرور می کنیم.
1ـ مطالعه نظریه ها:
هر یک از ما به نظریه ای علاقمندیم. بنابر این می توانیم موضوع پژوهشی را بر اساس پرسش هایی که از مطالعه نظریه در ذهنمان شکل می گیرد، پیدا کنیم. موضوعات پژوهشی برگرفته از نظریه ها، بسیار ارزشمند و مطلوب هستند.
2ـ مطالعه تحقیقات پیشین:
تحقیقات انجام شده به صورت گزارش پژوهشی، مقاله یا چکیده در دسترس ما هستند. از طریق مطالعه پژوهش های قبلی، با موضوعات متعدد پژوهشی آشنا می شویم و بدین طریق، موضوعات جدیدی برای ما مطرح شود. ضمن اینکه به طور معمول، در انتهای گزارش پژوهشی، پژوهشگران، موضوعات جدید ی را به عنوان موضوع مکمل، مطرح می کنند.
3ـ مراجعه به سازمان ها و مراکز پژوهشی:
در بیشتر سازمان های اجرایی، شرکت ها و مراکز پژوهشی، موضوعات پژوهشی به طور سالانه اولویت بندی و اعلام می شود. بنابر این مراجعه به واحدهای پژوهشی و یا وب سایت آنها نیز روشی برای پیدا کردن موضوعات پژوهشی است. باید به خاطر داشته باشیم که این عناوین یا محور های موضوعی، الزاما" با بینش روش شناختی فرموله نشده اند و برخی از اوقات لازم است آنها را دستکاری کنیم.
4ـ مشاهده و تجربه شخصی:
همه ما تجربیاتی از محیط اجتماعی خود داریم و ممکن است در بلند مدت به سمت موضوعاتی هدایت شویم که به لحاظ پژوهشی ارزشمند باشند. آنچه در اینجا مهم است نحوه فرموله کردن موضوع پژوهش در قالب یک عنوان پژوهشی است.
5 ـ روش کثرت گرایانه و تلفیقی:
روش پنجم در واقع تلفیق روش های قبلی است. در این روش میتوانیم به طور همزمان از چند روش برای یافتن یا صورتبندی علمی موضوعات پژوهشی استفاده کنیم. برای مثال ممکن است با مطالعه نظریه بوردیو در مورد سرمایه فرهنگی، علاقمند پژوهش در این زمینه شویم و با مراجعه به تحقیقات قبلی موضوع را محدود تر نماییم و با استفاده از تجربه ی مستقیم خودمان در مرکز دانشگاهی، آن را در قالب یک طرح پژوهشی تنظیم و اجرا کنیم. آیا روش های دیگری نیز وجود دارد؟ شما کدامیک را ترجیح می دهید؟
thank you for your usefull helps
ReplyDelete