مقالات معتبر در کدام سایت های اینترنتی قرار دارند؟ آیا هر مطلبی که در اینترنت قرار گرفته، برای مقاصد علمی قابل استفاده است؟ این سوالات هنگام جستجوی مقاله در اینترنت برایمان مطرح می شود و من در این نوشتار کوتاه، سعی خواهم کرد تا پاسخی اجمالی به این پرسش ها ارایه دهم.اینترنت جنگل اطلاعات علمی و غیر علمی است. بنا بر این هر پژوهشگری باید با منابع علمی معتبر در اینترنت آشنا باشد. منابع علمی به طور کلی دو دسته اند:
1) صرفا" اینترنتی
برخی از منابع هستند که کاملا" معتبرند و فقط در اینترنت منتشر می شوند. مانند مجله الکترونیک جامعه شناسی لازم به ذکر است که بیشتر مقالات موجود در پایگاههای اطلاعاتی نیز صرفا" اینترنتی هستند.
2) مکتوب و اینترنتی
بر خی از منابع علمی نیز در اصل به صورت مکتوب چاپ می شوند اما یک نسخه از آنها به صورت اسکن شده(تصویری) و یا فایل PDF در اینترنت قرار می گیرد. مانند نامه علوم اجتماعی دانشگاه تهران همچنین بهتر است بدانیم که بیشتر مقالات اینترنتی یا در قالب مجله و یا به شکل مقالات پایگاه های علمی اند. مجله ها معمولا" وابسته به انجمن های علمی هستند و بیشتر آنها وب سایت اختصاصی دارند. مثلا" "انجمن جامعه شناسی ایران" "مجله جامعه شناسی ایران" را چاپ می کند. با این توضیح، واضح است که مقالات اینترنتی چاپ شده در مجلات مربوط به انجمن های علمی، معتبر هستند. برخی از پایگهای اطلاعاتی نیز وجود دارند که تمام مقالات موجود در آنها معتبرند. مثلا" انتشارات Sage مجلات متنوعی را چاپ می کند و یک نسخه از آنها در پایگاه مجلات آنلاین خود قرار می دهد. البته این پایگاهها رایگان نیستند و تنها در مواقع خاصی از سال، دسترسی به آنها بدون پرداخت هزینه، آزاد است. هم اینک که این مطالب را می نویسم، استفاده رایگان از مجلات Sage به طور رایگان تا 4 روز دیگر امکان پذیر است. برای استفاده باید ابتدا ثبت نام کنید.
1) صرفا" اینترنتی
برخی از منابع هستند که کاملا" معتبرند و فقط در اینترنت منتشر می شوند. مانند مجله الکترونیک جامعه شناسی لازم به ذکر است که بیشتر مقالات موجود در پایگاههای اطلاعاتی نیز صرفا" اینترنتی هستند.
2) مکتوب و اینترنتی
بر خی از منابع علمی نیز در اصل به صورت مکتوب چاپ می شوند اما یک نسخه از آنها به صورت اسکن شده(تصویری) و یا فایل PDF در اینترنت قرار می گیرد. مانند نامه علوم اجتماعی دانشگاه تهران همچنین بهتر است بدانیم که بیشتر مقالات اینترنتی یا در قالب مجله و یا به شکل مقالات پایگاه های علمی اند. مجله ها معمولا" وابسته به انجمن های علمی هستند و بیشتر آنها وب سایت اختصاصی دارند. مثلا" "انجمن جامعه شناسی ایران" "مجله جامعه شناسی ایران" را چاپ می کند. با این توضیح، واضح است که مقالات اینترنتی چاپ شده در مجلات مربوط به انجمن های علمی، معتبر هستند. برخی از پایگهای اطلاعاتی نیز وجود دارند که تمام مقالات موجود در آنها معتبرند. مثلا" انتشارات Sage مجلات متنوعی را چاپ می کند و یک نسخه از آنها در پایگاه مجلات آنلاین خود قرار می دهد. البته این پایگاهها رایگان نیستند و تنها در مواقع خاصی از سال، دسترسی به آنها بدون پرداخت هزینه، آزاد است. هم اینک که این مطالب را می نویسم، استفاده رایگان از مجلات Sage به طور رایگان تا 4 روز دیگر امکان پذیر است. برای استفاده باید ابتدا ثبت نام کنید.
چند نکته مهم نیز در استفاده از منابع اینترنتی وجود دارد:1) مطالب منتشر شده در وبلاگ ها(از جمله همین وبلاگ) و دایره المعارف های آزاد اینترنتی( مثل ویکیپدیا) معتبر نیستند. البته نه به این معنی که نباید از آنها استفاده کنیم؛به این معنی که اولویت با مجلات، پایگاهها و دایره المعارف های علمی است که منتشر کنند گان آنها (مثل دانشگاهها و انجمن های علمی)معتبر باشند.
2) زمانی که مطلبی را از اینترنت دانلود می کنیم دو حالت وجود دارد: اگر مقاله، نسخه مکتوب هم داشته باشد، در داخل و آخر متن به آن ارجاع می دهیم. و اگر تمام اینترنتی باشد، آدرس URL آن را بر اساس یکی از سبک های معروف و ترجیحا" APA یا CMS، ارجاع می دهیم. آدرس URL همان آدرسی است که شما در هنگام مطالعه مطلب مورد نظر در بالای صفحه و در قسمت آدرس های اینترنتی کاوشگر خود مشاهده می کنید.
معرفی برخی از مجلاه ها و پایگاههای علمی:
